ആധുനികകേരളത്തിന്റെ വര്ഗീയവത്കരണം ആരംഭിക്കുന്നത് സമുദായിക ശക്തികളെ കൂട്ടിപ്പിടിച്ചു നടത്തിയ വിമോചനസമര(1959)ത്തോടു കൂടിയാണ്; ആ മണ്ഡലത്തിലേക്ക് ഹിന്ദുത്വരാഷ്ട്രീയത്തിന് പ്രവേശനം കൊടുക്കുന്നത് മലപ്പുറം ജില്ലാ വിരുദ്ധസമരവും(1969): ജില്ലാരൂപീകരണം വികസനത്തിന്റെ പ്രശ്നമായിരുന്നു. അത് 'സാമുദായികം' ആക്കിത്തീര്ത്തതില് മുസ്ലിം ലീഗിനും ജനസംഘത്തിനും ഒരുപോലെ ഉത്തരവാദിത്വമുണ്ട്. ആ വൈകാരികതയിലൂടെ വോട്ടുബാങ്ക് ശക്തിപ്പെടുത്താം എന്ന് ലീഗും ഈ തഞ്ചത്തില് ചുവടുറപ്പിക്കാം എന്ന് ജനസംഘവും കണ്ടറിഞ്ഞു. അതങ്ങനെ കത്തിപ്പടരുന്നതിന്റെ ആപത്ത് തിരിച്ചറിയുന്നതില് പ്രതിപക്ഷകക്ഷിയായ കോണ്ഗ്രസ്സും മുഖ്യഭരണകക്ഷിയായ സി.പി.എമ്മും പരാജയപ്പെട്ടു.
കേരളത്തിലെ മുസ്ലിങ്ങള്ക്കിടയിലെ തീവ്രവാദത്തോടുള്ള ആഭിമുഖ്യത്തിന്റെ ചരിത്രത്തില് രണ്ടു തരത്തില് പ്രധാനപ്പെട്ട വര്ഷമാണ് 1979.
1. അമേരിക്ക അടക്കമുള്ള പാശ്ചാത്യശക്തികളുടെ പിന്തുണയുണ്ടായിരുന്ന ഇറാനിലെ ഷാ ചക്രവര്ത്തിയെ 'ഇസ്ലാമികവിപ്ലവം' നിശ്ശേഷം പരാജയപ്പെടുത്തിയ വര്ഷമാണത്. അങ്ങനെ ചരിത്രത്തിലാദ്യമായി ജനമുന്നേറ്റത്തിലൂടെ ഒരു 'ഇസ്ലാമിക് റിപ്പബ്ലിക്' നിലവില് വന്നു. 'ഇസ്ലാമികവിപ്ലവം' എന്നത് സങ്കല്പമല്ലെന്നും അതിന്നു യാഥാര്ഥ്യമാവാന് സാധിക്കുമെന്നും ഉള്ള അറിവ് ലോകത്തെങ്ങുമുള്ള ഇസ്ലാമിസ്റ്റുകളെ ആവേശം കൊള്ളിച്ചു. ഇറാന്റെ തലസ്ഥാനമായ ടെഹ്റാനില് വിപ്ലവകാരികളായ വിദ്യാര്ഥികള് തടവിലാക്കിയ അമേരിക്കന് എമ്പസി ഉദ്യോഗസ്ഥന്മാരെ മോചിപ്പിക്കുന്നതിന് സര്വസന്നാഹങ്ങളോടുംകൂടി അമേരിക്കയില്നിന്നു പുറപ്പെട്ട യുദ്ധവിമാനം അജ്ഞാതമായ കാരണങ്ങളാല് വഴിക്ക് മരുഭൂമിയില് തകര്ന്നുവീണത് വിപ്ലവത്തിന് ദൈവികസഹായം ഉണ്ട് എന്നതിന്റെ പ്രത്യക്ഷമായ തെളിവായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടു!
കമ്യൂണിസത്തിന്റെ ചരിത്രത്തില് റഷ്യന് വിപ്ലവ(1917)ത്തിനുള്ള സ്ഥാനമാണ് ഇസ്ലാമിസത്തിന്റെ ചരിത്രത്തില് ഇറാന് വിപ്ലവ(1979)ത്തിനുള്ളത്. ഇറാനിലെ പരമോന്നതനായ ആത്മീയനേതാവ് ആയത്തുള്ള ഖൊമൈനി അന്നു പറഞ്ഞു: 'ഞങ്ങള് വിപ്ലവം കയറ്റി അയയ്ക്കും.'
ശിയാമുസ്ലിങ്ങളാണ് ഇറാനില് വിപ്ലവഭരണകൂടം സ്ഥാപിച്ചത്. ശിയാക്കളോടുള്ള വിശ്വാസപരമായ എല്ലാ അഭിപ്രായഭേദങ്ങളും മറന്ന് ജമാഅത്തെ ഇസ്ലാമി ആ സര്ക്കാരിനെ കൊണ്ടാടി. വിപ്ലവത്തിന്റെ ദാര്ശനികനായ അലീ ശരീഅത്തിയുടെ പുസ്തകങ്ങള്ക്ക് മലയാള പരിഭാഷകളുണ്ടായി. വിപ്ലവനായകനായ ഖൊമൈനിയുടെ ജീവചരിത്രവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുഖ്യകൃതിയുടെ പരിഭാഷയും മലയാളത്തില് പുറപ്പെട്ടു.
ഇറാന് വിപ്ലവം ഇന്ത്യയില് ഏറ്റവുമധികം തീപ്പിടിപ്പിച്ചത് ജമാഅത്തെ ഇസ്ലാമിയുടെ വിദ്യാര്ഥിസംഘമായ സ്റ്റുഡന്റ് ഇസ്ലാമിക് മൂവ്മെന്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യ(സിമി:1977))യെയാണ്. തത്ത്വത്തില് വിപ്ലവത്തോട് യോജിച്ച ജമാഅത്തെ ഇസ്ലാമി അത് ഇന്ത്യയില് പ്രായോഗികമല്ലെന്നും ഇനി ആണെങ്കില്ത്തന്നെ സമയമായിട്ടില്ലെന്നും ഉള്ള തീര്പ്പിലായിരുന്നു. ഇത് കാപട്യമാണെന്ന് സിമിക്കാര് വാദിച്ചു. മൗദൂദിസം സ്വന്തം സിദ്ധാന്തമാണ് എന്ന് പറയുമ്പോഴും അതിനോട് ആത്മാര്ഥതയില്ലാത്ത പിന്തിരിപ്പന്മാരും തിരുത്തല്വാദികളും ആയിട്ടാണ് ജമാഅത്തുകാരെ സിമി മനസ്സിലാക്കിയത്. അങ്ങനെ ഇസ്ലാമികവിപ്ലവത്തിന്റെ തത്ത്വവും പ്രയോഗവും സംബന്ധിച്ച നിലപാടുകള് ജമാഅത്ത്- സിമി സംഘര്ഷത്തിനും അവരുടെ വഴിപിരിയലിനും ഇടയാക്കി. ജമാഅത്തിലെ 'നക്സല്ബാരികള്' എന്ന് അക്കാലത്ത് സിമിക്കാരെ പരിഹസിച്ചിരുന്നു. തൊഴിലാളിവര്ഗവിപ്ലവത്തിന്റെ തത്ത്വവും പ്രയോഗവും സംബന്ധിച്ച നിലപാടുകള് സി.പി.എം.-നക്സല് സംഘര്ഷത്തിനു വഴിവെച്ചതിന് സമാനമാണിത്.
2. ഈ വര്ഷത്തില്ത്തന്നെയാണ് റഷ്യ അഫ്ഗാനിസ്താനിലേക്ക് കടന്നുകയറുന്നത് (ഡിസംബര് 1979). അവിടെ കമ്യൂണിസ്റ്റ് അനുകൂല പാവഗവണ്മെന്റ് അധികാരത്തില് വന്നു. അമേരിക്കയെയും അറബ് രാജ്യങ്ങളെയും അനറബിരാജ്യങ്ങളിലെ മുസ്ലിംസമൂഹങ്ങളെയും ഒരുപോലെ ക്ഷോഭിപ്പിച്ച സംഭവം. സാമന്തരാജ്യം എന്നു വിളിക്കാവുന്ന തരത്തില് വിധേയത്വം കാണിക്കുന്ന പാകിസ്താന്റെ തൊട്ടടുത്ത് ഒരു കമ്യൂണിസ്റ്റ് രാഷ്ട്രം നിലവില്വന്നു എന്നതായിരുന്നു അമേരിക്കയുടെ അങ്കലാപ്പ്. ജനാധിപത്യം, കമ്യൂണിസം, സോഷ്യലിസം മുതലായ ആശയങ്ങള് സ്വന്തം അതിരുകള് കടന്നുവരും എന്നതായിരുന്നു അറബ്രാജ്യങ്ങളിലെ രാജാക്കന്മാരുടെ പരിഭ്രാന്തി. കമ്യൂണിസ്റ്റ് ഭരണത്തിന് കീഴില് അഫ്ഗാനികളുടെ ആധ്യാത്മികജീവിതം താറുമാറായിപ്പോകും എന്നതായിരുന്നു വിവിധരാജ്യങ്ങളിലെ മുസ്ലിം സമൂഹങ്ങളുടെ ആധി.
ഫ്ഗാനിസ്താനിലെ കമ്യൂണിസ്റ്റു പിന്തുണയുള്ള ഭരണത്തെ തുരത്തുവാന് അമേരിക്ക കണ്ടെത്തിയ എളുപ്പവഴിയാണ് അട്ടിമറിയും അക്രമവും കൊലയും നടത്തുന്ന മതഭീകരവാദം. പാകിസ്താനിലും അഫ്ഗാനിസ്താനിലുമുള്ള ഗോത്രാധിപന്മാരെയും മതപണ്ഡിതന്മാരെയും ചെറുകിടരാഷ്ട്രീയക്കാരെയും ഈ 'വിശുദ്ധയുദ്ധ' (ജിഹാദ്)ത്തിന്റെ പോരാളികളാക്കി മാറ്റാന് അമേരിക്ക ആളും അര്ഥവും കൊടുത്തു. മതപാഠശാലകള് വിദ്യാര്ഥികളെ ജിഹാദിന്റെ തത്ത്വവും പ്രയോഗവും പഠിപ്പിക്കുകയും പരിശീലിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. അങ്ങനെയാണ് 'താലിബാന്' (വിദ്യാര്ഥികള്) എന്നൊരു തീവ്രവാദസംഘം രൂപം കൊള്ളുന്നത്. ഈ 'വിശുദ്ധയുദ്ധ'ത്തില് താത്പര്യമുള്ള വിവിധ അറബ്രാജ്യങ്ങളിലെ യുവാക്കള്ക്ക് സഹായസഹകരണങ്ങള് നല്കുന്നതിലും പാകിസ്താനിലെയും അഫ്ഗാനിസ്താനിലെയും സമാനചിന്താഗതിക്കാരുമായി അവരെ കൂട്ടിയിണക്കുന്നതിലും അമേരിക്ക ശ്രദ്ധിച്ചു. ആ വഴിക്കാണ് സഊദി അറേബ്യക്കാരനായ ഉസാമാ ബിന് ലാദന് എന്നൊരു തീവ്രവാദി നേതാവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുന്കയ്യില് 'അല്ഖാഇദ' (അടിത്തറ) എന്നൊരു ജിഹാദിപ്രസ്ഥാനവും വെളിപ്പടുന്നത്.
ഇറാനിലെ ഇസ്ലാമിസത്തിന്റെ മുഖ്യശത്രുവായ അമേരിക്കയാണ് അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ ഇസ്ലാമിസത്തിന്റെ മുഖ്യമിത്രം ആയി പ്രവര്ത്തിക്കുന്നത്- രണ്ടും ഒരേ കൊല്ലംതന്നെ!
കാര്യം: സാമ്രാജ്യത്വത്തിന് നിലപാടുകളില്ല, താത്പര്യങ്ങളേയുള്ളൂ...
അഫ്ഗാനിസ്താനിലെ ജിഹാദികളുടെ കമ്യൂണിസ്റ്റുവിരുദ്ധ പോരാട്ടം കേരളത്തിലെ ഇസ്ലാമിസ്റ്റുകളെ, വിശേഷിച്ച് സിമിക്കാരെ, പ്രചോദനം കൊള്ളിക്കുകയുണ്ടായി. നാനാവിധമായ വാള്പോസ്റ്ററുകളിലൂടെയും പ്രബന്ധങ്ങളിലൂടെയും പ്രകടനങ്ങളിലൂടെയും ഈ അനുഭാവം ആവിഷ്കാരം കൊണ്ടു. ആ പിന്തുണ അമേരിക്കന്മുതലാളിത്തത്തിന് അനുകൂലവും കമ്യൂണിസ്റ്റ് ഭരണത്തിന് പ്രതികൂലവും ആയിരുന്നു. ഇറാന് വിപ്ലവത്തിന്റെ പേരില് അമേരിക്കയെ നഖശിഖാന്തം എതിര്ത്ത കൂട്ടരാണിത്- രണ്ടും ഒരേ കാലത്ത്!
സിമിയുടെ നിലപാടുകള് എത്രമാത്രം പ്രകോപനപരമായിരുന്നു എന്നതിനു തെളിവാണ് അക്കാലത്ത് കേരളത്തിന്റെ നാനാഭാഗത്തും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട അവരുടെ ചുവരെഴുത്ത്: 'ഇന്ത്യയുടെ മോചനം ഇസ്ലാമിലൂടെ.' ഹിന്ദുവര്ഗീയവാദികള് മിക്ക സ്ഥലത്തും മറുപടിയും എഴുതിവെച്ചു: 'ഇസ്ലാമിന്റെ അന്ത്യം ഇന്ത്യയില്ത്തന്നെ.' മുഖാമുഖം നില്ക്കുന്ന ഈ രണ്ടു ചുവരെഴുത്തുകള് ഇരുഭാഗത്തും എത്രമാത്രം തീയുണ്ടാക്കും എന്ന് ആര്ക്കും ആലോചിച്ചാലറിയാം.
ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യലാഭം(1947)തൊട്ട് ആരംഭിച്ച കശ്മീര് പ്രശ്നവും ഇസ്രായേലിന്റെ പിറവി(1948)തൊട്ട് ആരംഭിച്ച പലസ്തീന്പ്രശ്നവും കത്തിയാളുമ്പോഴൊക്കെ കേരളത്തില് വലുതോ ചെറുതോ ആയ പ്രതിഫലനങ്ങളുണ്ടാകുന്നുണ്ട്. ഇസ്രായേലുമായി സൗഹൃദത്തിന് തയ്യാറാവുകയും അതിന്റെ തലസ്ഥാനനഗരിയില് സത്കാരത്തിനു ചെല്ലുകയും ചെയ്തതിലൂടെ ഇസ്ലാമിസ്റ്റുകളുടെ കണ്ണില് 'വര്ഗവഞ്ചകന്' ആയിത്തീര്ന്ന ഈജിപ്തിന്റെ പ്രസിഡണ്ട് അന്വര് സാദാത്തിനെ അവര് വെടിവെച്ചുകൊന്നത്(1981) ലോകത്തെങ്ങുമുള്ള മതതീവ്രവാദികള്ക്ക് വലിയ ആവേശം കൊടുത്തു.
1985-86 കാലത്തെ കേരളത്തിലെ ശരീഅത്ത് വിവാദം (സുലൈഖാബീവി സംഭവം, ഷാബാനുവിധി, മുസ്ലിം വനിതാബില്ല്...) സമുദായപരിഷ്കരണം, മതേതരഭരണകൂടം, സ്ത്രീസ്വാതന്ത്ര്യം മുതലായ പല പുരോഗമനാശയങ്ങളും മുന്നോട്ടുവെക്കുകയുണ്ടായി. അക്കൂട്ടത്തില് ഒരു വിഭാഗത്തിനിടയിലേക്ക് യാഥാസ്ഥിതികതയുടെയും മതമൗലികവാദത്തിന്റെയും തീവ്രനിലപാടുകള്ക്ക് പ്രവേശനം കിട്ടുവാന് അത് ഇടയാക്കുകയും ചെയ്തു. മുസ്ലിം സമുദായം ആക്രമിക്കപ്പെടുന്നു എന്നൊരു ധാരണ സൃഷ്ടിക്കുവാന് ശരീഅത്ത് (മതനിയമങ്ങള്) പരിഷ്കരണവിരുദ്ധര്ക്ക് സാധിച്ചു. ആ പേരില് പതിനൊന്നുകൊല്ലത്തെ പിണക്കത്തിനുശേഷം ഇന്ത്യന് യൂനിയന് മുസ്ലിം ലീഗും ആള് ഇന്ത്യാ മുസ്ലിം ലീഗും ഇക്കാലത്ത് (1985) പരസ്പരം ലയിച്ചത് ഈ മനോഭാവത്തിന്റെ സൂചകം ആകുന്നു.
മുസ്ലിം പൗരോഹിത്യത്തെ പ്രീണിപ്പിക്കുന്നതിനുവേണ്ടി കോണ്ഗ്രസ്സിന്റെ പ്രധാനമന്ത്രി രാജീവ്ഗാന്ധി മുന്നിട്ടിറങ്ങുന്ന കാഴ്ചയാണ് പിന്നെക്കാണുന്നത്. ഷാബാനുവിധി(1985)യിലൂടെ വിവാഹമുക്തയ്ക്ക് ചെലവിനു കൊടുക്കാന് മുസ്ലിം പുരുഷന്മാര്ക്കു വന്നുചേര്ന്ന ബാധ്യതയില്നിന്ന് അവരെ 'രക്ഷി'ക്കുന്നതിനുവേണ്ടി ആ ഗവണ്മെന്റ് 'മുസ്ലിം വനിതാ നിയമം' (1986) കൊണ്ടുവന്നു.
ഷാബാനുവിധിയോട് കേന്ദ്രഗവണ്മെന്റ് കാണിച്ച എതിര്പ്പും പുതിയ നിയമവും ഇന്ത്യന്മനസ്സിനെ വര്ഗീയവത്കരിക്കുന്നതില് വലിയ പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇത് ഹിന്ദുവര്ഗീയതയെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇസ്ലാമിന്റെ സ്ത്രീവിരുദ്ധത, ഗവണ്മെന്റിന്റെ ന്യൂനപക്ഷപ്രീണനം മുതലായവയ്ക്കുള്ള ഒരേയൊരു പരിഹാരം പൊതുസിവില്കോഡാണ് എന്ന വാദവുമായി ബി.ജെ.പി. ഇന്ത്യയുടെ നാനാഭാഗത്തും പ്രസംഗങ്ങളും പ്രകടനങ്ങളും സംഘടിപ്പിച്ചു. രാമജന്മഭൂമി പ്രസ്ഥാനം ഇതോടെ ഉഷാറായി. ഹിന്ദുവര്ഗീയതയെ ആശ്വസിപ്പിക്കുന്നതിനുവേണ്ടി ബാബരിപ്പള്ളിയുടെ ഒരു ഭാഗം കേന്ദ്രഗവണ്മെന്റ് ഹിന്ദുക്കള്ക്ക് തുറന്നുകൊടുത്തു. തര്ക്കമുണ്ടായപ്പോള് രണ്ടുകൂട്ടരും പ്രവേശിക്കേണ്ട എന്നുപറഞ്ഞ് ആദ്യത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി ജവഹര്ലാല് നെഹ്റു പൂട്ടിയിട്ട(1949) കെട്ടിടത്തിന്റെ ഭാഗമാണിത്. ഇതോടുകൂടി വേവും ചൂടും വര്ധിച്ചു. രഥയാത്രകളുടെയും പ്രകോപനസമൃദ്ധമായ പ്രസ്താവനകളുടെയും വൈകാരികതകൊണ്ട് അന്തരീക്ഷം വിഷലിപ്തമായി. മുസ്ലിങ്ങള്ക്കിടയിലെ തീവ്രവാദം പൂര്വാധികം ഊര്ജസ്വലമായി.
ഈ സാമൂഹികപരിസരം ഉപയോഗപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടാണ് തിരുവിതാംകൂറിലെ കരുനാഗപ്പള്ളി സ്വദേശിയും മതപാഠശാലാധിപനും തീപ്പൊരി പ്രസംഗകനും ആയ അബ്ദുന്നാസര് മഅ്ദനി 1990-കളോടെ 'ഇസ്ലാമികസേവാസംഘം' (ഐ.എസ്.എസ്.) എന്ന സംഘടനയുമായി കടന്നുവരുന്നത്. ആര്.എസ്.എസ്സില് നിന്ന് മുസ്ലിങ്ങളെ രക്ഷിക്കുക എന്നൊരു സൂചന ആ പേരില്ത്തന്നെ ഉണ്ടായിരുന്നു. കേരളരാഷ്ട്രീയത്തിലേക്കു മതതീവ്രവാദം പരസ്യമായി കടന്നുവരുന്നത് മഅ്ദനിയിലൂടെയാണ്: ഐ.എസ്.എസ്. രാഷ്ട്രീയകക്ഷിയായിരുന്നില്ല, ആര്.എസ്.എസ്.പോലെ സന്നദ്ധസംഘമായിരുന്നു. പ്രശ്നങ്ങള്ക്ക് രാഷ്ട്രീയപരിഹാരം ഇല്ലെന്നും ബലപ്രയോഗം മാത്രമാണ് വഴി എന്നും ആയിരുന്നു സിദ്ധാന്തം. ആര്ക്കെങ്കിലും അനുകൂലമായോ പ്രതികൂലമായോ വോട്ടുചെയ്യണം എന്നല്ല, മുസ്ലിങ്ങള് ആര്ക്കും വോട്ടുചെയ്യരുത് എന്നാണ് മഅ്ദനി അന്ന് ആഹ്വാനം ചെയ്തത്. ആ തീപ്പിടിച്ച പ്രസംഗങ്ങളിലും കാസറ്റുകളിലും ആവര്ത്തിക്കപ്പെട്ടു: 'മുസ്ലിമിന്റെ മതവും മുസ്ലിമിന്റെ രാഷ്ട്രീയവും വേറെവേറെയല്ല.' 1991-92 കാലത്ത് മഅ്ദനി കത്തിക്കയറി. ആ മുന്നേറ്റത്തെ തടയുവാന് ഹിന്ദുവര്ഗീയവാദികള് നടത്തിയ ബോംബേറില് വലതുകാല് നഷ്ടപ്പെട്ടത് (6 ആഗസ്ത് 1992) മഅ്ദനിക്കു ജീവിക്കുന്ന രക്തസാക്ഷിയുടെ പരിവേഷം ചാര്ത്തിക്കൊടുത്തു.
മുസ്ലിം ലീഗിന് വെല്ലുവിളിയായി വളരും എന്ന പ്രതീക്ഷയില് ചില രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കളും ചില കക്ഷികളും മഅ്ദനിക്ക് രഹസ്യപിന്തുണ കൊടുത്തിരുന്നു. ലീഗ്രാഷ്ട്രീയത്തോട് തോന്നിയ മടുപ്പും രാമജന്മഭൂമിപ്രസ്ഥാനം സൃഷ്ടിച്ച അരക്ഷിതാവസ്ഥയും മൂലം ഒരു വിഭാഗം മുസ്ലിം ചെറുപ്പക്കാര് മഅ്ദനിയില് ആകൃഷ്ടരായി.
1992-ല് ഹിന്ദുവര്ഗ്ഗീയവാദികള് അയോധ്യയിലെ ബാബരിപ്പള്ളി പൊളിച്ചു. ആ അക്രമം കേരളത്തില് ഹിന്ദു- മുസ്ലിം വിഭാഗീയതകള്ക്ക് ഒരുപോലെ മൂച്ചുകൂട്ടി. കേന്ദ്രഗവണ്മെന്റ് തീവ്രനിലപാടുകളുള്ള ആര്.എസ്.എസ്., വിശ്വഹിന്ദുപരിഷത്ത് മുതലായ ഹിന്ദുസംഘടനകളെയും ജമാഅത്തെ ഇസ്ലാമി, ഐ.എസ്.എസ്. മുതലായ മുസ്ലിം സംഘടനകളെയും നിരോധിച്ചു.
ജമാഅത്തെ ഇസ്ലാമി നിരോധനം നീക്കിക്കിട്ടുന്നതിന് വ്യവസ്ഥാപിതമാര്ഗങ്ങളിലൂടെ മുന്നേറിയപ്പോള് മഅ്ദനി ഐ.എസ്.എസ്. വഴിയിലുപേക്ഷിച്ച് പീപ്പിള്സ് ഡമോക്രാറ്റിക് പാര്ട്ടി(പി.ഡി.പി.) എന്നൊരു രാഷ്ട്രീയകക്ഷിയുമായി രംഗത്തെത്തി. പേരിന് ചില ദളിതരെയും മറ്റും കൂടെക്കൂട്ടിയിരുന്നെങ്കിലും തീവ്രവാദം തന്നെയായിരുന്നു അക്കാലത്തും പ്രസംഗങ്ങളുടെ പ്രമേയം. ഡിസംബര് 6 -ന് 'ബാബരിദിനം' ആചരിക്കുന്നതും അതിന്റെ ഭാഗമായി ബന്ദോ, ഹര്ത്താലോ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതും ആയിരുന്നു പ്രധാനപ്രവര്ത്തനം. ദിനാചരണവും ബന്ധപ്പെട്ട പ്രചാരണങ്ങളും നാട്ടില് വിഭാഗീയതയും വൈകാരികസംഘര്ഷവും പടര്ത്തുന്ന തരമായിരുന്നു.
ഇക്കാലത്ത് മുസ്ലിം സമൂഹത്തില് മറ്റൊരു തരം തീവ്രവാദം തലപൊക്കുന്നുണ്ട്. സമുദായത്തിനകത്തെ പള്ളിത്തര്ക്കങ്ങളിലും സംഘടനാപോരുകളിലും ചില്ലറ കാലത്തേക്കാണെങ്കിലും കടന്നുവന്ന ബലപ്രയോഗത്തില് അതു കാണാം. കാന്തപുരം എ.പി.അബൂബക്കര് മുസ്ല്യാരുടെ അനുയായികള് രൂപീകരിച്ച 'സുന്നി ടൈഗര് ഫോഴ്സ്' എന്ന സംഘടന ഈ വികാരത്തിന്റെ പ്രതിരൂപം ആയിരുന്നു. കോഴിക്കോട്ടെ മുജാഹിദ് സെന്ററിന് ബോംബെറിഞ്ഞതും (1992) മതപരിഷ്കരണവാദിയായ ചേകനൂര് മൗലവിയെ ശ്വാസം മുട്ടിച്ചുകൊന്നതും(1993) പെരുന്നാള് ഉറപ്പിക്കല് തര്ക്കത്തിന്റെ പേരില് സുന്നി-മുജാഹിദ് കൊലപാതകങ്ങള് നടന്നതും (1997) ഇത്തരം അത്യാചാരങ്ങള്ക്ക് ഉദാഹരണം. ഇവിടെ ശ്രദ്ധേയമായ കാര്യം: ഈ ഭീകരവാദം സ്വന്തം സമുദായത്തിലെ അംഗങ്ങള്ക്കെതിരെ മാത്രമാണ്; അന്യ സമുദായങ്ങള്ക്കെതിരെ ഒന്നുമില്ല.
ബാബരിപ്പള്ളിയുടെ തകര്ച്ച കേരളത്തിലെ മുസ്ലിംലീഗില് ചെറിയൊരു ഭൂകമ്പം സൃഷ്ടിക്കുകയുണ്ടായി. പള്ളി പൊളിച്ചതില് കോണ്ഗ്രസ് പ്രധാനമന്ത്രി നരസിംഹറാവുവിന് ഉത്തരവാദിത്വമുണ്ടെന്നും കോണ്ഗ്രസ് നേതൃത്വം കൊടുക്കുന്ന യു.ഡി.എഫില്നിന്ന് ലീഗ് പുറത്തുവരണമെന്നും വാദിച്ച് രംഗത്തിറങ്ങിയത് മറ്റാരുമല്ല, അതിന്റെ ദേശീയ സമിതി അധ്യക്ഷന് സുലൈമാന് സേട്ടുവാണ്. ജീവിതത്തിലുടനീളം ജമാഅത്തെ ഇസ്ലാമിയുടെ അനുഭാവിയായിരുന്നു സേട്ടു. യു.ഡി.എഫ്.കേരളത്തില് അധികാരത്തിലിരിക്കുന്ന കാലമാണ്. അധികാര പങ്കാളിത്തം കൈവിടാന് ലീഗിന് താത്പര്യമുണ്ടായിരുന്നില്ല. മാത്രമല്ല, അത്തരമൊരു നിലപാട് മുസ്ലിം സമുദായത്തില് തീവ്രവാദം വളര്ത്തും എന്ന തിരിച്ചറിവും ലീഗിന്റെ സംസ്ഥാനസമിതി അധ്യക്ഷന് പാണക്കാട് മുഹമ്മദലി ശിഹാബ് തങ്ങള്ക്കുണ്ടായിരുന്നു. ഈ സംഘര്ഷത്തില് ലീഗ് പിളര്ന്നു. സേട്ടുവിന്റെ നേതൃത്വത്തില് രൂപം കൊണ്ട ഇന്ത്യന് നാഷണല് ലീഗിനു(ഐ.എന്.എല്: 1994) ചെറിയൊരു വിഭാഗത്തെ ആകര്ഷിക്കാനേ സാധിച്ചിള്ളൂ. ഈ കക്ഷി എന്നും എല്.ഡി.എഫിന് ഒപ്പമുണ്ട്.
ബാബരിപ്പള്ളിയുടെ തകര്ച്ച സൃഷ്ടിച്ച അന്തരീക്ഷത്തില്നിന്ന് ഊര്ജം വലിച്ചെടുത്തുകൊണ്ടാണ് എന്.ഡി.എഫ്. പ്രവര്ത്തനമാരംഭിക്കുന്നത്. ആ പേരിന് രണ്ടുതരം വിപുലനമുണ്ട്- നാഷണല് ഡവലപ്മെന്റ് ഫ്രണ്ട് (ദേശീയവികസനമുന്നണി) എന്നും നാഷണല് ഡിഫന്സ് ഫോഴ്സ് (ദേശീയപ്രതിരോധസേന) എന്നും! രാഷ്ട്രീയത്തില് നിരന്തരം ഇടപെട്ടെങ്കിലും ഐ.എസ്.എസ്. പോലെ അതും രാഷ്ട്രീയപാര്ട്ടിയായില്ല. എന്.ഡി.എഫ്. സാംസ്കാരികസംഘടനയാണെന്നും ഏത് പാര്ട്ടിയില് അംഗമായ ആള്ക്കും ഇതില് അംഗമാകാമെന്നും ഉള്ള 'വിശാലമായ' സമീപനമാണ് അവര് സ്വീകരിച്ചത്. ഇത്, ഏതു പാര്ട്ടിയിലും നുഴഞ്ഞുകയറാനുള്ള തന്ത്രം മാത്രമാണ് എന്ന് വൈകാതെ വ്യക്തമായി. ഏതൊക്കെയോ കേന്ദ്രങ്ങളില്നിന്ന് കാര്യമായി ഫണ്ടുകിട്ടുന്നുണ്ട് എന്ന് തോന്നിക്കുന്ന തരമായിരുന്നു എന്.ഡി.എഫിന്റെ പ്രവര്ത്തന ശൈലി- പത്രസ്ഥാപനം, പുസ്തകപ്രസാധനശാല, കേരളത്തിന്റെ മുക്കിലും മൂലയിലും ചുവരെഴുത്തുകള്, നിറപ്പകിട്ടുള്ള വാള്പോസ്റ്ററുകള്, സമ്മേളനങ്ങള്, പ്രവര്ത്തകര്ക്ക് വിലകൂടിയ വാഹനങ്ങള്, ആഗസ്ത് 15ന് നാട്ടുകാരെ അമ്പരപ്പിക്കുന്ന മട്ടില് അനേകം യുവാക്കള് പങ്കെടുക്കുന്ന മാര്ച്ച് ...
കേരളത്തിലെ മുന് സിമി നേതാക്കളായ പി. കോയ, ഇ. അബൂബക്കര് മുതലായവരാണ് കോഴിക്കോട് കേന്ദ്രമാക്കി എന്.ഡി.എഫ്. സംഘടിപ്പിച്ചത്. സ്വാഭാവികമായും, ഇസ്ലാമികരാഷ്ട്രസ്ഥാപനത്തിനുവേണ്ടി പൊരുതുക എന്ന മൗദൂദിസ്റ്റ് കാഴ്ചപ്പാട് തന്നെയാണ് അവരുടെ പ്രചോദനം. താലിബാന്, അല്ഖാഇദ, ലഷ്ക്കര് എ-തൊയ്യിബ, ജയ്ഷ് എ-മുഹമ്മദ് മുതലായി അഫ്ഗാനിസ്താനിലും പാകിസ്താനിലും കശ്മീരിലും പ്രവര്ത്തിക്കുന്ന തീവ്രവാദസംഘടനകളോട് താത്ത്വികമായി യോജിക്കുന്ന ഒരു തലം ഇവര്ക്കുണ്ട്. പ്രശ്നങ്ങളെല്ലാം അന്തര്ദേശീയമായ കാഴ്ചപ്പാടില് അവതരിപ്പിക്കുകയും അമേരിക്കന് സാമ്രാജ്യത്വത്തെ കിരാതമായി ചിത്രീകരിക്കുകയും സുഊദി അറേബ്യ അടക്കമുള്ള ഗള്ഫ് ഭരണകൂടങ്ങളെ വിമര്ശിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന പ്രചാരണപ്രവര്ത്തനങ്ങള് മുസ്ലിം ചെറുപ്പക്കാര്ക്കിടയില് ഒരു വിഭാഗത്തെ സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്; അവര്ക്കിടയില് 'പീഡിതബോധം' വളര്ത്തുവാന് സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇന്നത്തെ ലോകത്ത് എവിടെയും മുസ്ലിങ്ങള് 'ഇരകളാ'ണെന്നും ചെറുത്തുനില്പിനു വേണ്ടി അവര് നടത്തുന്ന പ്രത്യാക്രമണങ്ങള് കുറ്റമായി എണ്ണിക്കൂടെന്നും ആണ് എന്.ഡി.എഫ്. അണികളെ പഠിപ്പിക്കുന്നത്: പ്രതിരോധത്തിന്റെ പ്രത്യയശാസ്ത്രം! അനവധി അക്രമങ്ങളില് ഇതിന്റെ പ്രവര്ത്തകര്ക്ക് പങ്കുള്ളതായി പത്രവാര്ത്തകളും പോലീസ് റിപ്പോര്ട്ടുകളും കോടതിവിധികളും സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. മാറാട് കലാപങ്ങളെപ്പറ്റി അന്വേഷിച്ച തോമസ് പി. ജോസഫ് കമ്മീഷ(2007)ന്റെ റിപ്പോര്ട്ടില് ആ സംഭവങ്ങളില് എന്.ഡി.എഫിനുള്ള പങ്ക് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
ലീഗ് നേതാവ് പി.കെ.കുഞ്ഞാലിക്കുട്ടിക്കെതിരെ ഉയര്ന്നുവന്ന ഐസ്ക്രീം പാര്ലര് പെണ്വാണിഭക്കേസ്(1997) രണ്ടുവഴിക്ക് തീവ്രവാദത്തിനു സഹായകമായി:
1. കുറ്റവാളികള് ശിക്ഷിക്കപ്പെടണം എന്ന ജനാധിപത്യപരമായ നിലപാട് മുസ്ലിംലീഗ് സ്വീകരിക്കാഞ്ഞതുകൊണ്ട് അതിന്റെ യുവജനസംഘടന
യിലും വിദ്യാര്ഥിസംഘടനയിലും പ്രവര്ത്തിക്കുന്ന പലരും മതസംഘടനകളിലോ തീവ്രവാദസംഘടനകളിലോ ചേരുന്നതാണ് മാനം എന്നൊരു തീര്പ്പിലെത്തി.
2. ഐസ്ക്രീം പാര്ലര് കേസില് കുറ്റം ആരോപിക്കപ്പെട്ടവര് മുസ്ലിങ്ങളായതുകൊണ്ടുമാത്രം പീഡിപ്പിക്കപ്പെടുകയാണ് എന്ന പ്രചാരവേല തഴച്ചു. ഇത് 'പീഡിതബോധ'ത്തിന്റെ തൂക്കം വര്ധിപ്പിച്ചു.
ബി.ജെ.പി.നേതാവ് എല്.കെ. അദ്വാനിയെ വകവരുത്താന് രൂപംകൊണ്ടതായി പറയപ്പെടുന്ന കോയമ്പത്തൂര് സ്ഫോടനത്തിലെ(1995) പ്രതി എന്ന നിലയില് മഅ്ദനിയെ അറസ്റ്റു ചെയ്തത്(1998) നമ്മുടെ നാട്ടിലെ തീവ്രവാദചരിത്രത്തിലെ പ്രധാന സംഭവങ്ങളിലൊന്നാണ്. വിചാരണപോലുമില്ലാതെ ഒമ്പതര കൊല്ലക്കാലം അദ്ദേഹം കോയമ്പത്തൂര് ജയിലില് പീഡനം ഏറ്റു. തീവ്രവാദം ഇല്ലാതാക്കുന്നതിനുവേണ്ടിയാണ് അദ്ദേഹത്തെ തടവിലിട്ടതെങ്കിലും ആ തടവിലിട്ട രീതിയില് പുലര്ന്ന അനീതി ജയിലിനു പുറത്ത് തീവ്രവാദത്തെ കൂടിയ അളവില് പുനരുത്പാദിപ്പിച്ചു. ഇവിടത്തെ നിയമനിര്മാണം, ഭരണനിര്വഹണം, നീതിന്യായം എന്നിവയൊന്നും മുസ്ലിങ്ങളോട് നീതി കാണിക്കുകയില്ല എന്ന ആക്ഷേപത്തിന്റെ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഉദാഹരണമായിത്തീര്ന്നു, മഅ്ദനി. അദ്ദേഹം ജയിലില്ക്കിടന്ന കാലമത്രയും ഈ പ്രചാരവേല കൊണ്ടുപിടിച്ചുനടന്നു. അത് എന്.ഡി.എഫിന് പുതിയ അനുയായികളെ ഉണ്ടാക്കിക്കൊടുത്തു; നേതാവില്ലാത്ത പി.ഡി.പി.യില്നിന്ന് എത്രയോ അനുയായികള് എന്.ഡി.എഫിലേക്ക് ചേക്കേറി.
ജയില്മുക്തനായ മഅ്ദനി മാനസാന്തരപ്പെട്ടാണ് മടങ്ങിയെത്തിയത്(2007). ഇക്കഴിഞ്ഞ ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില്(2009) ഇടതു മുന്നണിക്കൊപ്പം നിന്ന അദ്ദേഹം മതതീവ്രവാദത്തിനെതിരായും മതേതരജനാധിപത്യത്തിന് അനുകൂലമായും സംസാരിച്ചു. അത് പക്ഷേ, കേരളീയര് പൂര്ണമായി വിശ്വസിക്കുകയുണ്ടായില്ല. വിശ്വസിക്കാന് ബാധ്യതപ്പെട്ട അനുയായികളില് പലരും എന്.ഡി.എഫില് എത്തിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നുതാനും. ലോകവ്യാപാരകേന്ദ്രത്തിന്റെ തകര്ച്ച(2001), ഗുജറാത്തിലെ മുസ്ലിംഹത്യ (2002), അമേരിക്കയുടെ ഇറാഖ് അധിനിവേശം(2003), സദ്ദാം വധം(2006) തുടങ്ങി അനേകം സംഭവങ്ങള് ഇടക്കാലത്ത് തീവ്രവാദത്തിന്റെ എരിതീയില് എണ്ണ പകരാന് വന്നെത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നു.
മതവര്ഗീയത, മതമൗലികത, മതഭീകരത മുതലായ ജീര്ണതകളെ നേരിടുവാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്വം രാഷ്ട്രീയപാര്ട്ടികള് ഏറ്റെടുക്കേണ്ടതാണ്. കാരണം, ജനാധിപത്യത്തെ ദുര്ബലമാക്കാന് ഇവയ്ക്കുള്ള കഴിവിന് അറ്റമില്ല.
മതസമുദായങ്ങള്ക്കകത്ത് എന്തു നടക്കുന്നു എന്ന് പഠിച്ചറിയുവാനോ അറിഞ്ഞാല്ത്തന്നെ ആദര്ശനിഷ്ഠമായ നിലപാട് എടുക്കുവാനോ നമ്മുടെ പാര്ട്ടികള് മിനക്കെടാറില്ല. മുസ്ലിംലീഗ് വര്ഗീയകക്ഷിയാണോ എന്ന ചോദ്യത്തിന് ഇവിടത്തെ ഓരോ പാര്ട്ടിയും മാറിമാറി അഭിപ്രായം പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട് എന്നോര്ക്കുക: സ്വന്തം മുന്നണിയിലാവുമ്പോള് മതേതരവും എതിര്മുന്നണിയിലാവുമ്പോള് വര്ഗീയവും!
മുസ്ലിം ലീഗിന്റെ സാമുദായികരാഷ്ട്രീയവും(community politics) ജമാഅത്തെ ഇസ്ലാമിയുടെ മതരാഷ്ട്രീയവും (religious politics) തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസത്തെപ്പറ്റി നമ്മുടെ എത്ര നേതാക്കള് ആലോചിച്ചിട്ടുണ്ട്? ആദ്യത്തേത് ജനാധിപത്യത്തെ അംഗീകരിക്കുമ്പോള് രണ്ടാമത്തേത് അതിനെ നിരാകരിക്കുന്നു എന്ന് എത്രപേര് ശ്രദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ട്?
സീറ്റിനും അധികാരത്തിനുംവേണ്ടി വിഭാഗീയരാഷ്ട്രീയത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുമ്പോള് അതിന് ആദര്ശത്തിന്റെ മേലങ്കി ചാര്ത്തിക്കൊടുക്കുന്ന വിദ്യയില് സി.പി.എം. എന്നും മുന്നിലാണ്: 1990കളുടെ തുടക്കത്തില് മുകളില് വിശദീകരിച്ചുപറഞ്ഞ സാഹചര്യം ഉപയോഗിച്ച് മതതീവ്രവാദം മുറ്റിത്തഴയ്ക്കുന്ന സന്ദര്ഭത്തിലാണ് ഇറാഖ് പ്രസിഡണ്ട് സദ്ദാം ഹുസൈന് കുവൈത്തിനെ ആക്രമിക്കുന്നത്(1991). അതുവരെ സ്വന്തം കയ്യാളായിരുന്ന സദ്ദാം ഹുസൈനുമായി അമേരിക്ക തീര്ത്തും പിണങ്ങാന് ഏറെനാള് വേണ്ടിവന്നില്ല. പെട്ടെന്ന് സദ്ദാം കേരളത്തിലെ അമേരിക്കന് സാമ്രാജ്യത്വവിരോധികളായ ഇസ്ലാമിസ്റ്റുകള്ക്കും കമ്യൂണിസ്റ്റുകാര്ക്കും ഒരുപോലെ പ്രതിരോധത്തിന്റെ പ്രതീകമായിത്തീര്ന്നു; ഒപ്പം തങ്ങളെ കൂട്ടിയോജിപ്പിക്കുന്ന കണ്ണിയും! റഷ്യയും ഇറാനും ഇറാഖ് പ്രശ്നത്തില് എടുത്ത അമേരിക്കന്വിരുദ്ധ സംയുക്തനിലപാട് കേരളത്തില് ജമാഅത്ത്- സി.പി.എം. സഹകരണം എളുപ്പമാക്കി. തുടര്ന്നുവന്ന ഗുജറാത്ത് കലാപം, ലോകവ്യാപാരകേന്ദ്രാക്രമണം, അഫ്ഗാന് യുദ്ധം, ഇറാഖ് അധിനിവേശം, സദ്ദാംവധം മുതലായവയെല്ലാം ഈ സഹകരണത്തിന്റെ തുടര്ച്ചകളെ ന്യായീകരിച്ചു. അങ്ങനെ മാര്ക്സിസവും മൗദൂദിസവും കേരളത്തില് കൈകോര്ത്തു! 'അമേരിക്കന് സാമ്രാജ്യത്വത്തെ ഇന്ന് സഫലമായി ചെറുത്തുനില്ക്കുന്നത് ഇസ്ലാം ആണെന്നും അതിനോടൊപ്പം നില്ക്കുകയാണ് പുരോഗമനശക്തികളുടെ കര്ത്തവ്യം' എന്നും വ്യാഖ്യാനം വന്നപ്പോള് ഇസ്ലാമിസത്തിന്റെകൂടെ നില്ക്കുന്നതാണ് പുരോഗമനം എന്നായിത്തീര്ന്നു! സാമ്രാജ്യത്വവിരുദ്ധമായ അന്തര്ദേശീയ രാഷ്ട്രീയത്തെപ്പറ്റിയായിരുന്നു പ്രസംഗമെങ്കിലും കേരളത്തിലെ മുസ്ലിംവോട്ടുകള് ലീഗില്നിന്ന് അടര്ത്തി മാറ്റുക എന്നതായിരുന്നു ലക്ഷ്യം. ഇതിന്റെ തുടര്ച്ചയാണ് ഇപ്പോഴത്തെ(2009) സി.പി.എം- പി.ഡി.പി. ബാന്ധവം.
സ്വന്തം താത്പര്യത്തിനുവേണ്ടി മതരാഷ്ട്രവാദികളെയും മതതീവ്രവാദികളെയും പ്രീണിപ്പിക്കുന്ന പണിയെടുക്കാന് മുസ്ലിം ലീഗിനോ അതുള്പ്പെടുന്ന യു.ഡി.എഫിനോ യാതൊരു പ്രയാസവും തോന്നിയിട്ടില്ല. അവര് മഅ്ദനിയെയും പി.ഡി.പി.യെയും രഹസ്യമായും പരസ്യമായും കൂടെ നിര്ത്തിയ സന്ദര്ഭങ്ങള് പലതുണ്ട്. ഒരുദാഹരണം: 2001-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് പി.ഡി.പി.വോട്ടുചെയ്തത് യു.ഡി.എഫിനാണ്. ഇക്കഴിഞ്ഞ ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് 2 മണ്ഡലങ്ങളില് ജമാഅത്തെ ഇസ്ലാമിയും 18 മണ്ഡലങ്ങളില് എന്.ഡി.എഫും വോട്ടു ചെയ്തത് യു.ഡി.എഫിനാണ്.
കഷ്ടം! സാമ്രാജ്യത്വത്തെക്കാളും കുത്തകമുതലാളിത്തത്തെക്കാളും അപകടംപിടിച്ച മതതീവ്രവാദത്തിന് പൊതുമണ്ഡലത്തിന്റെ സമ്മതി നേടിക്കൊടുക്കുന്ന പണി ഈ കൂട്ടത്തില് നടക്കുന്നുണ്ട് എന്ന ഗുരുതരമായ കാര്യത്തെ കേരളത്തിലെ എല്ലാ പാര്ട്ടികളുടെയും നേതാക്കള് അവഗണിച്ചുകളഞ്ഞു...
മതതീവ്രവാദം എന്നത് മതപ്രവര്ത്തനമോ രാഷ്ട്രീയപ്രവര്ത്തനമോ അല്ല; അക്രമപ്രവര്ത്തനമാണ്. അതിനുവേണ്ടി പണിയെടുക്കുന്നവര് മതത്തിന്റെയോ രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെയോ അനുയായികളല്ല; കുറ്റവാളികളാണ്. അവരെ കൈകാര്യം ചെയ്യേണ്ടത് പോലീസും കോടതിയുമാണ്. പോലീസ് ഇക്കാര്യത്തില് നിസ്സഹായമാകുന്നത് ഭരണാധികാരികളുടെ അവിഹിതമായ ഇടപെടലുകള് കൊണ്ടാണ്. കേരളത്തില് രണ്ടു മുന്നണിയിലെ പാര്ട്ടികളും അപ്പോഴും ഇപ്പോഴുമായി മാറിമാറി ഹിന്ദു-മുസ്ലിം തീവ്രവാദങ്ങളെ സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്.
സമുദായം ഭൂരിപക്ഷമോ ന്യൂനപക്ഷമോ ആവട്ടെ, അതു കൊണ്ടുനടക്കുന്ന മതതീവ്രവാദം ഫാസിസത്തിന്റെ അനേകം രൂപങ്ങളിലൊന്നുമാത്രമാണ്. അതിന്റെ പ്രധാനപ്പെട്ട ശത്രു ജനാധിപത്യമാണ്. അഭിപ്രായസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ സൗകര്യം ഉപയോഗിച്ച് ജനാധിപത്യത്തിനകത്തു വളര്ന്ന് ജനാധിപത്യത്തെത്തന്നെ വിഴുങ്ങാന് കഴിയുന്ന ജനവിരുദ്ധമായ അരാഷ്ട്രീയതയാണ് മതതീവ്രവാദം. തീര്ച്ചയായും തീവ്രവാദികളുന്നയിക്കുന്ന പ്രശ്നങ്ങള് രാഷ്ട്രീയമായി ചര്ച്ച ചെയ്യുകയും ആവശ്യമായവയ്ക്ക് പരിഹാരം ഉണ്ടാക്കുകയും വേണം. ഒപ്പം അവരുടെ അക്രമസിദ്ധാന്തത്തെ തടയേണ്ട ചുമതല ഓരോ രാഷ്ട്രീയകക്ഷിക്കുമുണ്ട്; അതിനെ കരുതിയിരിക്കേണ്ട ഉത്തരവാദിത്വം ഓരോ ജനാധിപത്യവിശ്വാസിക്കുമുണ്ട്.